Oleh: Wan Azrain Adnan

Sejak tahun 1987, 17 Oktober ditetapkan sebagai Hari Antarabangsa bagi Penghapusan Kemiskinan, mengiktiraf kemiskinan sebagai pelanggaran hak asasi manusia. Perayaan ini menjadi simbolik kepada komitmen global untuk membasmi kemiskinan.

Dalam konteks Malaysia, Laporan Kemiskinan Di Malaysia 2024, yang diterbitkan oleh Jabatan Perangkaan Malaysia (DOSM), menunjukkan kemajuan ketara dalam usaha negara memerangi kemiskinan, membuktikan bahawa ramai rakyat Malaysia telah dibebaskan daripada “penjara kemiskinan” dan menikmati kualiti hidup yang lebih bermaruah.

Malaysia menggunakan Pendapatan Garis Kemiskinan (PGK) sebagai petunjuk utama untuk menilai insiden kemiskinan. PGK terbahagi kepada dua komponen utama: PGK Makanan, yang mewakili perbelanjaan minimum untuk keperluan asas pemakanan, dan PGK Bukan Makanan, yang meliputi perbelanjaan untuk keperluan asas lain seperti tempat tinggal, pendidikan, dan kesihatan.

Isi rumah yang pendapatannya di bawah PGK diklasifikasikan sebagai “Miskin Mutlak”, manakala isi rumah dengan pendapatan di bawah PGK Makanan dikelaskan sebagai “Miskin Tegar”.

Mengambil kira cabaran kos sara hidup yang semakin meningkat, Kerajaan Malaysia telah melaksanakan pelarasan kadar PGK. Kadar PGK nasional dinaikkan sebanyak 4.5% (RM116), daripada RM2,589 pada 2022 kepada RM2,705 pada 2024.

Kadar PGK Makanan juga ditingkatkan sebanyak 3.2% (RM38) kepada RM1,236. Pelarasan ini penting untuk memastikan agenda pembasmian kemiskinan sentiasa relevan dan mencerminkan realiti kehidupan rakyat. Proses pelarasan ini telah berlaku secara berkala, dengan PGK nasional meningkat sebanyak 176% dari RM980 pada 2016 kepada RM2,705 pada 2024.

PGK dan PGK Makanan di peringkat negeri juga menunjukkan peningkatan, dengan WP Kuala Lumpur mencatatkan PGK tertinggi (RM3,011) dan Terengganu mencatatkan PGK Makanan tertinggi (RM1,369).

Kemajuan dalam Memerangi Kemiskinan

Laporan 2024 menunjukkan kemajuan positif dalam memerangi kemiskinan:

Insiden Miskin Mutlak  menurun daripada 6.2% pada 2022 kepada 5.1% pada 2024. Enam negeri dan wilayah mencatatkan insiden Miskin Mutlak melebihi kadar nasional, dengan Sabah mencatatkan kadar tertinggi (17.7%).

Insiden Miskin Tegar  hampir dibasmi sepenuhnya, menurun daripada 0.2% pada 2022 kepada 0.09% pada 2024. Kebanyakan negeri dan wilayah mencapai sifar Miskin Tegar. Sabah, walaupun masih mencatatkan kadar tertinggi, telah menunjukkan penurunan ketara, dengan Miskin Mutlak menurun daripada 19.7% kepada 17.7% dan Miskin Tegar menurun lebih 40% (dari 1.2% kepada 0.7%).

Pekali Gini: Pengurangan Ketidaksamarataan Pendapatan

Pekali Gini, yang digunakan untuk mengukur ketidaksamarataan pendapatan, menunjukkan trend menurun yang positif. Pada 2024, Pekali Gini nasional menurun kepada 0.390, yang merupakan nilai terendah dalam sejarah negara.

Sejak 50 tahun lalu (1974-2024), Pekali Gini telah menurun daripada 0.530 kepada 0.390. Ini menunjukkan bahawa agenda pembasmian kemiskinan bukan sahaja berjaya mengurangkan bilangan golongan miskin tetapi juga mengurangkan jurang pendapatan antara rakyat. Pekali Gini Malaysia (0.390) juga jauh lebih rendah berbanding dengan Indeks Gini Dunia (0.67) dan Asia Tenggara (0.62).

Cabaran dan Langkah Seterusnya

Walaupun pencapaian yang memberangsangkan, Pekali Gini nasional kelihatan telah stabil sejak sedekad yang lalu. Oleh itu, adalah penting bagi Kerajaan Malaysia, terutamanya di bawah Rancangan Malaysia Ke-13 (2026-2030), untuk meneliti aspek pengagihan pendapatan dengan lebih mendalam.

 Ini bagi memastikan semua lapisan masyarakat, tanpa mengira latar belakang etnik atau lokasi geografi, dapat menikmati hasil kemajuan negara secara adil dan saksama, selari dengan prinsip ekonomi MADANI yang inklusif.

Laporan DOSM juga menunjukkan bahawa etnik Cina merekodkan Pekali Gini yang lebih tinggi berbanding dengan etnik lain, menunjukkan jurang pendapatan yang lebih ketara dalam kalangan masyarakat tersebut. Ini menekankan keperluan untuk pendekatan yang lebih terperinci dan sasaran dalam usaha mengurangkan ketidaksamarataan pendapatan.

Kesimpulan

Kejayaan Malaysia dalam memerangi kemiskinan dan mengurangkan ketidaksamarataan pendapatan adalah sesuatu yang perlu dibanggakan. Namun, cabaran masih wujud, terutamanya dalam memastikan pengagihan kekayaan yang lebih saksama dan inklusif.

Dengan komitmen dan pendekatan yang tepat, Malaysia berada di landasan yang betul untuk mencapai matlamat pembasmian kemiskinan sepenuhnya dan meningkatkan kesejahteraan rakyat secara keseluruhan.